De afgelopen maanden is in diverse media regelmatig over co-living en woningdelen te lezen, waarbij termen als Friends-contracten en woongroepen gebruikt worden. Is het oude wijn in nieuw zakken of is er echt sprake van een nieuwe woonvorm?

Samenwonende huishoudens 
Eigenlijk is er niets nieuws onder de zon: coliving, cohousing, friends-contracten, woongroepen en woningdelen allemaal zijn het woonvormen van samenwonende huishoudens. Een kloosterorde zou een vroege versie van coliving of een woongroep kunnen worden genoemd. Recentere andere voorbeelden zijn hippy achtige woongroepen of de studentencampus. Coliving is al zo oud als de weg naar Rome en zoals er vele wegen naar Rome leiden, zijn er ook diverse termen voor alle woonvormen van samenwonende huishoudens. Onderling zijn er verschillen, echter een kenmerkende overeenkomst is dat een groep van samenwonende huishoudens (een deel van) de leefruimte en (een deel van) woonvoorzieningen deelt.

I am not a hippy, I am happy 

Het delen van ruimte en voorzieningen neemt de laatste jaren toe en breder in de samenleving. Door de crisis is delen van goederen en diensten gebruikelijker geworden vanwege het kostenverlagende en duurzame effect. De opkomst van de deeleconomie samen met technologische ontwikkelingen heeft de komst van bedrijven die het delen van voorzieningen professioneel aanbieden versneld. Voorbeelden zijn autodelen met Car2Go of private parkeerplekken delen via Parkbee en het platform van Peerby waar gereedschap ea spullen eenvoudig gedeeld kunnen worden. Veel gebruikers van de deeleconomie vinden bezit passé en geluk het belangrijkste doel in het leven.

Millennials woonwensen
Globalisering en de deeleconomie zorgen voor nieuwe vormen van werken, reizen, vrijetijdsbesteding en wonen. Daarbij zorgt specifiek in steden de blijvende groei van eenpersoonshuishoudens voor een andere woonvraag en noodzaak tot een ander woonaanbod. Vooral starters op de arbeidsmarkt in de leeftijd van 25-35 jaar kunnen op de huidige woningmarkt weinig kanten op. Naast dat deze millennials geen woning kunnen kopen, willen zij dat vaak ook niet. Ze willen als moderne nomads flexibel zijn qua woon- en werkplek en daarom eerst huren en (nog) niet kopen. Door een gebrek aan doorstroming in de huursector en een tekort aan middeldure huur in de steden kunnen ze geen reguliere woning huren. En daarom is er van een nood, een deugd gemaakt door woning te gaan delen, door samen te gaan wonen met andere nomads in een reguliere woning. Hierdoor kunnen ze de huurlasten, woningvoorzieningen en het woongenot delen. Zo creëren ze hun eigen woongemeenschap-community based living.

Testimonial huurder, 28 jaar van Medici Living Nederland: “Na mijn studie in Groningen, kreeg ik een baan in Amsterdam, dus zocht ik een bed en goed internet. In de woongroep kreeg ik beiden en meer: huisgenoten en intussen vrienden die me wegwijs maakten in dit werelddorp.”

Coworking en coliving
In de vastgoedbranche zijn nieuwe bedrijven ontstaan die aansluiten bij de deeleconomie en gebruik maken van technologische innovatie ‘PropTech’. Deelkantoren, coworking, het delen van ruimte en voorzieningen in een kantoorpand is geheel ingeburgerd. Bedrijven als B-BuildingBusiness, Spaces, WeWork en Impact The Hub zijn al meerdere jaren actief in de kantorenmarkt. Zij verhuren de kantoorpanden onder aan deelgebruikers met voorzieningen als internet, kantine, vergaderruimte, volgens het concept “pay as you use”.

Een brug naar gedeeld samen-wonen ‘co-living’ is snel gemaakt. Ook hier zijn al diverse aanbieders die inspringen op het tekort in de woningmarkt en de wensen van millennials. WeLive en Medici Living Group faciliteren beleggers/eigenaren in het ontwikkelen en/of exploiteren van hun portefeuille door gebruik te maken van millennial-proof woonconcepten. Voorbeelden van co-living gebouwen zijn in London met The Collective Old Oak, Cohab in Brussel, Berlijn met GoQuarters en recent geopend het B’mine-gebouw (van de Friends-contracten) in Amsterdam van ontwikkelaar AM. Een logische vervolgstap is het gecombineerd en gefaciliteerd aanbieden van coworking en coliving. Ook dit gebeurt wereldwijd en in Nederland bijvoorbeeld in Houten met JOINN! en de pas geopende locatie in Amsterdam van ZOKU en The Student Hotel City (niet alleen voor studenten). Een bijzondere in deze lijst is gelegen in De Bijlmer K-buurt waar in de Klusflat wordt samengewerkt en samengewoond in de leefgemeenschap Kleiklooster.

Coliving kansen voor vastgoed sector
De deeleconomie ontwikkelingen heeft hoe dan ook effecten op de portefeuille van grote en kleine eigenaren/beleggers. Het is daarom verstandig om na te gaan wat deze effecten kunnen zijn op de bedrijfsvoering en deze resultaten te gebruiken bij het maken van keuzes voor nieuwbouw, bij leegstand of transformatie. Het professioneel aanbieden van een woonconcept kan voor een belegger grote meerwaarde hebben en hoger rendement opleveren. Doordat de exploitatie wordt uitbesteed aan een ervaren organisatie wordt de eigenaar ontzorgd van beheer en huurderswisselingen. Daarbij worden vaak langdurige huurcontracten aangegaan van 5 tot 10 jaar, door de huurgarantie wordt het leegstandsrisico afgedekt. Ook zijn deze partijen bekend met de landelijke en lokale wet- en regelgeving en vragen zij indien nodig vergunning aan voor de eigenaar/belegger, die een professioneel aanspreekpunt krijgt.

Testimonial eigenaar/belegger, 62 jaar, deelnemer business meeting Woningdelen: “Mijn vrouw en ik willen meer gaan reizen en minder bezig zijn met de panden. Samenwerken met ervaren partijen, het vooruitzicht van geen leegstand de komende 5 jaar en een hoger rendement, zijn voor ons genoeg redenen om in zee te gaan met bedrijven die hier in voorzien.”

Samenwonend Nederland
Een nieuwe woonvraag, vraagt om ander lokaal en landelijk beleid waar ruimte is voor woonvormen ander dan het traditionele een/tweepersoonshuishouden met geen, een of meerdere kinderen. Er is daarom een brancheorganisatie in oprichting: Stichting Woningdelen Nederland. Deze organisatie gaat kennisdelen en behartigt de belangen voor samenwonende huishoudens. Een eerste oproep aan de politieke partijen voor de gemeenteraadsverkiezingen 2018 is: “Sta open voor nieuwe woonvormen en omarm co-living”.